Industrie 4.0: Waar digitale en ecologische uitdagingen elkaar kruisen

Slimmere productie voor een beter beheer van hulpbronnen

De fabriek van de toekomst is een faciliteit waar gegevens vrijelijk stromen en de intelligente regeling van productieactiviteiten mogelijk maakt. Zij maakt gebruik van Internet of Things en artificiële intelligentie om het verbruik van grondstoffen en hulpbronnen te optimaliseren. Voorspellende onderhoudssystemen verminderen mechanische storingen, lekken en andere bronnen van verspilling aanzienlijk. Nauwkeurig toezicht op het elektriciteits- en gasverbruik leidt tot een betere energietoewijzing en aanzienlijke dalingen van het totale verbruik.

De alliantie van digitale technologieën en traditionele industriële knowhow baant ook de weg naar een betere langetermijnbewaking van producten en de materialen waaruit ze zijn samengesteld. Een van de doelstellingen van PLM-software (Product Lifecycle Management) is de verdere integratie van de principes van de circulaire economie in het hele productielandschap. Door veel producten door de fasen van ontwerp, productie, gebruik en recycling te volgen, is het nu mogelijk om niet alleen hun levensduur te verlengen, maar ook hun componenten en grondstoffen in een nieuwe productiecyclus op te nemen.

Al deze voorbeelden tonen het concrete milieupotentieel aan van het streven naar digitale transformatie op productielocaties. Maar om dat potentieel ten volle te benutten, moet de sector digitale technologieën invoeren en werk maken van een grondige transformatie van bedrijfsmodellen en werkmethoden. En bedrijven diepgaand transformeren op een manier die zowel technologisch innovatief als duurzaam is, is precies het punt van Industrie 4.0.

Een productiesector die beter bestand is tegen toekomstige crises

De volksgezondheidscrisis en de economische crisis die door de Covid-19-pandemie zijn veroorzaakt, hebben ons wakker geschud en de kwetsbaarheid van veel productie-infrastructuren en logistieke netwerken aan het licht gebracht. Het was geen sinecure om werkprocessen en toeleveringsketens in allerijl te reorganiseren en dit is niet gebeurd zonder fouten en twijfels. Toch wordt in de rapporten van het IPCC en in alle prognoses over de ontwikkeling van de milieusituatie benadrukt dat dit soort structurele crises zich in de toekomst vaker zal voordoen. Natuur- en klimaatrampen, nieuwe pandemieën of drastische ecologische maatregelen zouden opnieuw de goede werking van de economie kunnen verstoren. Daarom houdt de aanpak van de ecologische problemen ook in dat een productiesector moet worden opgebouwd die beter bestand is tegen toekomstige crisissen.

Ook hier wenden bedrijven zich tot de digitale technologie om de uitdaging aan te gaan. De afgelopen twee jaar hebben SaaS-oplossingen hun aanpassingsvermogen getoond, met name door elke werknemer toegang te bieden tot de essentiële instrumenten die hij nodig heeft om op afstand te werken. Ondertussen heeft de automatisering de hervatting van de werkzaamheden vergemakkelijkt in installaties waar deze reeds voldoende ver gevorderd was. In de komende jaren zullen virtual en augmented reality-technologieën nieuwe vormen van telewerken gemeengoed maken, wat ook een bepalende factor zou kunnen worden voor de veerkracht van productiebedrijven.

Verre van de reductieve redenering die digitale transformatie als strijdig met milieuoverwegingen afschildert, toont het Industrie 4.0-paradigma aan dat deze twee uitdagingen tegelijkertijd kunnen en moeten worden aangegaan. De industrie van de toekomst is veerkrachtiger en duurzamer en vormt een cruciaal onderdeel van ons collectieve antwoord op milieucrises.